სტერეოტიპები და ცრურწმენები

სტერეოტიპი არის საზოგადოებაში გავრცელებული აზრი გარკვეული სოციალური ჯგუფის,ეროვნების, რასის, კულტურის ან პიროვნების მიმართ, ანუ მოსაზრება, რასაც ეთანხმება საზოგადოების დიდი ნაწილი. ხშირ შემთხვევაში იგი არის წინასწარ შექმნილი უარყოფითი წარმოდგენა, რომელმაც შესაძლოა გამოიწვიოს კონფლიქტი ხალხთა შორის და დისკრიმინაცია. იგი ვიღაცის დაუსაბუთებელი უბრალო ნათქვამია… ადამიანები, არც კი ეძებენ დამტკიცებას, პირდაპირ სჯერათ არსებული მოსაზრების…უარყოფით სტერეოტიპებს ძალიან დიდი გავლენა აქვს ინდივის ცხოვრებაზე, მაგალითად შესაძლებელია ამ სტერეოტიპის შედეგად კონფლიქტი მოგივიდეს სხვებთან, და ზიზღი გვქონდეს სხვა ხალხის მიმართ, რაც უსაშინელესი გრძნობა და თვისებაა ადამიანში. ასეთ შემთხვევაში რა თქმა უნდა საჭიროა ამგვარი სტერეოტიპის დაძლევა, ამ შემთხევაში კი ერთ-ერთი ყველაზე კარგი გზა ამისთვის არის ურთიერთობა იმ ხალხთან კონტაქტის დროს, უკვე ხვდები რამდენად ჭეშმარიტია, უმრავლესობის მოსაზრება იმ ხალხის მიმართ სტერეოტიპები არ არის მხოლოდ და მხოლოდ განსხავებული რასისა და ხალხის მიმართ, არსებობს გენდერული სტერეოტიპებიც, მაგალითად, თუ კი ამბობ, რომ კაცები უფრო ძლიერები არიან, ვიდრე ქალები ეს უკვე ითვლება სტერეოტიპად, ანუ შენ არ ხარ დარწმუნებული, რომ ეს ასეა, მაგრამ ასე ამბობ, რატომ? იმიტომ, რომ წინასწარ გაგონილი გაქვს, და რამოდენიმე ცოცხალი მაგალითიც გინახავს, და ამბობ, რომ ყველა კაცი ნებისმიერ ქალზე ძლიერია… ასეთი სახის გენდერული სტერეოტიპებიც უნდა დავძლიოთ, რადგანაც ამით შეურაცყოფას ვაყენებთ სხვადასხვა პროფესიის ქალებს ვფიქრობ, რომ ძნელია, იპოვო ისეთი ადამიანი რომელიც არ ეთანხმება რაიმე სტერეოტიპს, მაგრამ ბევრია ისეთი პიროვნებები, ვისაც ცრურწმენები არ გააჩნიათ.

იღბალი, ბედი, მომავალი, ყველაფერ ამას ზოგიერთი ადამიანი შეიძლება აკავშირებდეს ცრურწმენებთან. ცრურწმენა არის ირაციონალური, აბსურდული შიში იმისა რომ მოქმოდებები ან მოვლენები რომლებიც აწმყოში ხდება შეიძლება გავლენა იქონიოს ადამიანის მომავალზე. მთელს მსოფლიოში ყველა ქვეყანას აქვს თავისი განსაკუთრებული ცრურწმენები ბევრი მათგანი უკვე ათასობით წელი არსებობს.

მაგალითი ზოგიერთი ცრურწმენებისა რომლებისაც დღემდე ძალიან ბევრ ადამიანს ღრმად სჯერა: 1)მაგალითად თუ შეეხები რომელიმე ხის კონსტრუქციას შეიძლება შენი მომავალი იღბლიანი აღმოჩნდეს. 2)მარილის დაყრა მარცხენა მხარზე შეიძლება ნიშნავდეს კარგ იღბალს, ეს ცრურწმენა მოდის იქედან რომ ეშმაკი ადამიანს აზის უკან მარცხენა მხარზე და მარილი მას სახეში ეყრება. 3)წამწამის პოვნის შემთხვევაში თუ მასზე სურვისლს ჩავიფიქრებთ და შემდეგ სულს შეუბერავთ ეს სურვილი აუცილებლად აგვისრულდება. 4)ცხენის ნალის სახლის კედელზე ჩამოკიდვის შემთხვევაში კარგი იღბალი შეკავდება ნალს შორის და ჩვენი იღბლიანობა სამუდამოდ გაგრძელდება. ზოგიერთ ქვეყანაში სჯერათ რომ კურდრღლის ფეხის ჯიბეში შენახვა კარგი იღბალის მომტანია. 5)კიბის ქვეშ გავლა მომავალში შეიძლება უიღბლობის მომტანი იყოს. 6)ახალი წყვილი ფეხსაცმლის მაგიდაზე დადება მომავალში ცუდ ნიშნად ითვლება. 7)თითქმის ყველასათვის შავი კატა ეშმაკის სიმბოლოა და თუ შავმა კატამ წინ გადაგისწროთ შეიძლება მომავალში რაღაც ცუდი დაგემართოს, მიუხედავად ამისა ზოგიერთ ადამიანს გააჩნია სხვა შეხედულება შავი კატების მიმართ და ისინი მათ თვლიან იღბლიანი შარმის მომტანად. 8)ქოლგის სახლში გახსნა ზოგს მიაჩნია ძალიან ცუდ ნიშნად. 9)ნომერი “13”, ბევრს სჯერა ამ ციფრის უიღბლობის, თუ თვის მეცამეტე დღე პარასკევს დაემთხვა ზოგიერთი ადამიანი ამ დღეს სახლიდან გასვლაზე თავს იკავებს. 10)ჩინეთში რიცხვი 4 ითვლება ძალიან უიღბლოდ იმიტომ რომ ჩინურ ენაში ციფრი ოთხი ისევე წარმოითქმება როგორც სითყვა სიკვდილი. 11)ჩინეთის სახლებზე სიტყვა “იღბალი” ჩამოკიდულია უკუღმა იმისათვის რომ კარგმა იღბალმა სახლიდან არ გაიქცეს. 12)ბრაზილიაში სჯერათ რომ თუ ფინჯანში შაქარს ყავაზე ადრე ჩაყრი მომავალში მდიდარი იქნები. 13)ტაილანდში ციფრი 6 ითვლება უიღბლობის მომტანად იმიტომ რომ ამ ციფრს შეუძლია იღბლიანობის განადგურება. 14)იაპონიაში თეთრი გველის დანახვა კარგ ნიშნად ითვლება.

ჩვენს დღეებში ხალხი აღარ იღებს ცრურწმენებს ძალიან სერიოზულად, ზოგიერთი ხედავს ამაში სისუსტეს ან თავისი ნაკლის, სხვა რამეზე გადაბრალების გზას. მაგრამ ჯერ კიდევ ბევრია ისეთი ადამიანები რომლებსაც მრავალი ცრურწმენების სჯერა.

wyaro:aisha bedelis blogi http://pluralismgeo.wordpress.com/

 

ტრადიცია

ტრადიცია ეს არის თაობიდან თაობაზე გადაცემული ადათები, წესები, ყოფაქცევის ნორმები, რომელიც ნებისმიერ ერს გააჩნია და იცავს მათ. ტრადიციის არსი, მისი დროსთან კავშირია, რომელიც იმდენად ძლიერია, რომ დროს მისი გაუფასურება არ შეუძლია. იგი ადამიანის ფსიქიკაში ღრმად იდგამს ფესვებს და მერე მისი მოსპობა, თითქმის შეუძლებელია. დრო პერიოდულად ახდენს ტრადიციების გადაფასებას ხოლმე საზოგადოების ცვლილებასთან ერთად, თუმცა ის რაც ღირებულია და დროს უძლებს რჩება, ხოლო რასაც ყავლი გასდის და დრო მოჭმული ხდება, გადის მოხმარებიდან. უძველესი დროიდან, ტრადიციები ჩნდება და არავის უფრიქრია რატომ ან როგორ.

ჩემი აზრით ტრადიცია ეს არის ძალისხმევა, შეინარჩუნო კომუნიკაცია წარსულთან

სიცოცხლის თანამედროვე ვერსიით, რომელიც ფუნქციონალურად მუშაობს მხოლოდ. ტრადიციათა უმრავლესობა დროში გამოცდილი და მისადაგებულია არსებულ ყოფასთან. გარემო ფაქტორების ზემოქმედების გარეშე არც ყალიბდება და არც ქრება. ნებისმიერ ქვეყანას, გააჩნია საკუთარი ტრადიციები და ღირებულებები, რომლებიც მის განვითარებაში გარკვეულ როლს თამაშობენ.

ხშირად ტრადიცია ძველდება და თანამედროვეობას ვეღარ უწყობს ფეხს. ხდება მათი გაუფასურება და უარეს შემთხვევაში მათი გაქრობაც კი, რაც ადამიანებში სრულ ქაოსს იწვევს.

თუმცა ტრადიციებს რაღაც ღიებულებაც გააჩნია. მაგალითად უძველესი დროიდან მოყოლებული ტრადიცია, რომელსაც სტუმარ-მოყვარეობისას ვეძახით, ძველად სულ სხვანაირ ხასიათს ატარებდა, ახლა კი დროსთან ერთად, მისი ფუნქციაც შეიცვალა. ირკვევა, რომ ამ ტრადიციას ადრე უფრო ჯანსაღად უყურებდნენ, ვიდრე თანამედროვე საქართველოში. ცნობილი ამბავია, რომ მე-19საუკუნემდე სუფრაზე ღვინის უზომოდ სმა და მემთვრალეობა დიდ სირცხვილად ითვლებოდა და კაცი, რომელიც სასმელში მხოლოდ გამოთრობის საშუალებას ხედავდა, საზოგადოებისათვის მისაღები არ იყო. მაგრამ რა ხდება დღეს? დღეს, ქართულ სუფრებზე ნამდვილი შეჯიბრია გამოცხადებული იმაზე, თუ ვინ უფრო მეტ ღვინოს დალევს და ბევრს ჰგონია, რომ სწორედ ესაა ნამდვილი და ღირებული ქართული ტრადიცია. ეს ტრადიციის ცვლილებას იწვევს და სამწუხაროდ მალე ეს იმდენად გაიდგამს ფესვებს თანამედროვეობაში, რომ ძველი და რეალური შეიძლება დავიწყებასაც კი მიეცეს.

ჩემი თემის ერთერთი ტრადიციაა გვარის შეკრება  ამ დღეს ჩვენი გვარის       წარმომადგენლები ვიკრიბებით,ჩვენი გვარის სახელზე ვლოცულობთ და შემდეგ იმ ოჯახში მივდივართ სადაც სუფრა იშლება. მე ეს ტრადიცია იმიტომ მომწონს რომ ამ დღეს მე შემიძლია გავიცნო ჩემი გვარის წარმომადგენლები რომლებსაც არ ვიცნობ და შემიძლია ვნახო ის ადამიანები რომლებიც დიდი ხანია არ მინახია.

 

სვანური ტრადიციები

                                                             ლამპრობა

ლამპრობა ტარდება 14 თებერვალს………….

14 თებერვლამდე ახალგაზრდები ეკლესიის ეზოში აწყობენ ფიჩხს და 14-ში საღამოს ცეცხლს უკიდებენ.კოცონთან ყველა ოჯახს მოაქვს ანთებული ლამპარი კოცონს კრუგს უვლიან და ლამპარს კოცონზე აგდებენ.

ამ საღამოს კაცები ეკლესიის ეზოში ხმამაღლა ლოცულობენ თან ხელში ლემზირები და არაყი უჭირავთ როდესაც კოცონი ჩაქვრება და კაცებიც ლოცას მორჩებიან შემდეგ მიდიან         

იმ ოჯახში სადაც სუფრა არი გაშლილი…………….

სუფრას 5 ოჯახი შლის ერთად……….

{ლამპარი-რომელიც შედგება 6,9,12 ნაჭერი შეშისგან}

{ლემზირები-პატარა ხაჭაპური რომელსაც სვანები ლოცვის დღისთვის აცხობენ}

              

 

სვანური კერძები

                                                             ჭიშდვარი 

მჭადის ფქვილს მოვზილავთ ნელ თბილ წყალში დავამატებთ ჭყინტი ყველს მოვზილავთ გავაჩერებთ ნახევარი საათი და გამოვაცხობთ ზეთიან ტაფაში

                                                             ზისხორა

ღორის სისხლისგან კეთდება.ღორი სისხლს დავუმატებთ წვრილად დაჭრილ ქონს შემდეგ დავამატებთ მარილს,წიწაკას,ნიორს და უცხო სუნელს ამ ყველაფერს კარგად აურევთ და ღორს ნაწლავში ჩავასხავთ.აუცილებელია ღორის ნაწლავის კარგად გარეცხვა და გასუფთავება.ნაწლავებში სისხლის ჩასხმის შემდეგ ნაწლავის ბოლოს და თავს კარგად მოვუჭერთ ძაფით და ჩავყრით ადუღებულ წყალში ცოთახანი ვადუღოთ შემდეგ წყლიდან ამოვიღებთ გაცივების შემდეგ შეგიძლიათ გემრიელად მიირთვათ.

 

ჩემი ერთერთი ბედნიერი დღე

ბედნიერებია მოჩვენებითია ,წამიერია .ბოლომდე ბედნიერი არასდროს არის ადამიანი ბედნიერად ადამიანი თავს გრძნობს მაშინ როცა მასში დადებითი ემოციები სჭარბობს უარყოფითს .ბედნიერებას ვერ შეაფასებ. შეუფასებელია…..უბრალოდ წარმომიდგენია ყოველმხრივ ბედნიერი ადამიანი. ზოგს ჰგონიათ, რომ ბედნიერება ბევრი ნივთების შეძენას მოაქვს; დიდ ფულს ან სახელგანთქმულობას! მაგრამ, როცა ყველაფერს შეიძენენ, ან აღწევენ მიზნებს, მდიდრებიც ხდებიან და სახელგანთქმულებიც, ბოლოს ხვდებიან, რომ ეს არ არის ბედნიერება და არაერთხელ აღუნიშნავთ, რომ არ არიან ბედნიერები! ადამიანი ბედნიერი ხდება მაშინ როდესაც შეუძლია სხვა ადამიანის გაბედნიერება.

ჩემთვის ერთერთი უბედნიერესი დღე იყო როცა მე და ჩემი ჩემი მეგობრები შევიკრიბეთ ერთერთი უმნიშნელოვანესი დღესასწაულის აღსანიშნად ეს იყო წმინდა გიორგის ხსენების დღე.ჩვენ დაახლოებით პირველი საათისთვის შევიკრიბეთ ჩვენს სკოლასთან,ჩვენ ყველამ მიულოცეთ ერთმანეთს გიორგობა და დავიწყეთ ფიქრი თუ სად წავსულიყავით,დიდი ფიქრი არ დაგვჭირვებია და გადაწყდა რომ მივდიოდით დათოსთან.მე დათო და ლაშა წავედით სამწვადის საყიდლად დანარჩენები კი დათოსთან წავიდნენ,ჩვენ რომ მივედით შუქრის ნაკვერჩხალი გაღვივებული ჰქონდა და მწვადების შეწვა დავიწყეთ  ცოტა ხანში სუფრასაც მივუჯექით.მაგრად გავერთეთ:ვიცეკვეთ ვიმხიარულეთ სურათები გადავიღეთ რათა ეს დღე არასოდეს დაგვიწყნოდა და ცოტაც დავლიეთ. მე და ჩემს რამოდენიმე მეგობარს ადრე მოგვიწია წამოსვლა მაგრამ ჩვენი გულები მათთან დავტოვეთ.

აი ასეთი იყო ერთ ერთი ჩემი ბედნიერი დღე.

 

პლულარიზმი

პოლიტიკური მოსაზრებათა მრავალფეროვნების არსებობასა და მათ აღიარებას ნიშნავს. მოსაზრებათა ეს მრავალფეროვნება საშუალებას იძლევა სახელმწიფოს მივაწოდოთ საზოგადოებაში არსებული სხვადასხვა ღირებულებები, ინტერესები და პრობლემები მათი განხილვისა და გადაწყვეტის მიზნით.

პლულარიზმის ცნება პოლიტიკური ხელისუფლების დაყოფასაც გულისხმობს, რაც ზღუდავს ხელისუფლების თითოეული შტოს მოქმედებას. ვინაიდან პოლიტიკური პარტიების წინაპირობაა გადაწყვეტილების მიღება სხვადასხვა ორგანოების მიერ და სხვადასხვა მეთოდით, ის პოლიტიკურ სტაბილურობასთან ასოცირდება, რადგან საშუალებას იძლევა, რომ სხვადასხვა ინსტიტუტებმა საშუამავლო როლი შეასრულონ. პლულარიზმი პოლიტიკის შემადგენელი ელემენტებია: მრავალფეროვნების მოწონება და პატივისცემა, ინდივიდუალური უფლებების დაცვა, პოლიტიკური გამჭვირვალობა, მოქალაქეთა მიერ გადაწყვეტილების მიღებაში მონაწილეობა, თანხმობის გზების ძიება ერთიანი მიზნის მისაღწევად.

საზოგადოებაში არსებული განსხვავებული ეთნიკური, რელიგიური, ენობრივი, კულტურული ჯგუფებისადმი შემწყნარებლური დამოკიდებულება. პ მჭიდროდ არის დაკავშირებული დემოკრატიული სახელმწიფოს ცნებასა და არსთან, იგი ეფუძნება დასავლეთ ევროპისა და აშშ-ის ლიბერალურ იდებს, რომელთა მიხედვით, საზოგადიებაში უნდა ბატონობდეს, თუ არა შემწყნარებლობა, ხელის შეწყობა მაინც კონსტიტუციური სამართლისა და ინსტიტუტების ორგანიზმის და საქმიანობის დონეზე და ითვალისწცინებდეს, რომ დღეს ნებისმიერ სახელმწიფოში არ არის პოლიტიურ შეხედულებათა ერთიანობა, ხოლო ერი-სახელმწიფო არ არის მხოლოდ ერთი ერის უსაზღვრო ბატონობა. ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო სამართალი მოითხოვს ყველა სახელმწიფოსაგან ეთნიკური, რელიგიური, ენობრივი და სხვა ჯგუფების კულტურული, სოციალური ენობრივი, ადათჩვეულებითი წესების აღიარებასა და დაცვას.

ცხოვრების იდეური და საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მოწყობის ძირითადი პრინციპი, რომლის ფარგლებშიც დაშვებული, უზრუნველყოფილი და აღიარებულია სხვადასხვა იდეური, სოციალური და პოლიტიკური მიმდინარეობების მრავლობითობა. იგი სახელმწიფოსა და საზოგადოების დემოკრატიულობისა და ჰუმანურობის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მაჩვენებელია. პ. კეთილისმყოფელ ატმოსფეროს ქმნის ინოვაციებისა და საზოგადოების ღიაობისათვის, ხელს უშლის სტაგნაციას, სოციალურ-პოლიტიკური სტრუქტურების არაეფქეტურ ფუნქციონირებასა და განვითარებას, აძლიერბს თვითკონტროლსა და თვითრეგულირებას, შესაბამისად, ხელს უწყობს სოციალური და პილიტიკური სისტემის სტაბილიზაციას.

 საერთაშორისო ურთიერთობების სამეცნიერო კვლევის ერთ-ერთი პარადიგმული მიდგომაა, რომელიც საერთაშორისო პოლიტიკის არსებით მოქმედ პირებად სახელმწიფოსთან ერთად საერთაშორისო ორგანიზაციებსა და ტრანსნაციონალურ კორპორაციებსაც აღიარებს. პ.-ის მიმდევრების აზრით, საერთაშორისო ურთიერთობების ტრადიციული სკოლა, რეალიზმი, ჩამოყალიბდა იმ ეპოქაში, როდესაც საზოგადოებებს შორის არსებული ურთიერთკავშირი სუსტი იყო და ძირითადად სახელმწიფოთაშორის კავშირებზე დაიყვანებოდა. პლურალისტები ამტკიცებენ, რომ ეკონომიკური ურთერთდამოკიდებულების გაღრმავებამ საერთაშორისო ურთიერთობებში სახელმწიფოების როლი შეამცირა. პლურალისტები რეალისტებზე მეტ ყურადღებას უთმობენ საერთაშორისო თანამშრომლობის შესწავლას, რადგან მიიჩნევენ, რომ ეკონომიკური და სხვა სახის ურთიერთდამოკიდებულება საერთაშორისო თანამშრომლობის უფრო ფართო შესაძლებლობებს აჩენს. პლურალისტების თვალსაზრისს აძლიერებს ისეთი გლობალური პრობლემების გაჩენა, როგორიცაა ტერორიზმი, მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება და გარემოს დაბინძურება, რომელთა გადაწყვეტა რეალისტების სახელმწიფოცენტრული მიდგომით შეუძლებელი ჩანს.